İlk olarak 1956 yılında Leibenstein tarafından ortaya konan “X-etkinsizliği” tekelci firmanın, üzerinde herhangi bir rekabetçi baskı hissetmemesinden ötürü maliyetlerini mümkün olan en düşük seviyeye düşürmemesi (yüksek maaş ödemeleri, aşırı istihdam vb.) neticesinde refah kaybının artmasıdır.