Sapma Oranı

Ürünler arasındaki ikame ilişkisinin ortaya konulması için kullanılabilecek bir orandır. A ve B ürünü arasındaki sapma oranı, A’nın fiyatının artması durumunda A’nın satışlarında meydana gelecek azalmanın yüzde kaçının B’ye yöneldiğini göstermektedir. İki farklı ürün arasındaki sapma oranı simetrik olmak zorunda değildir. Örneğin, A ürününün müşterileri bu ürüne en yakın ikame olarak B ürününü görürken, B ürününün müşterileri A’yı birçok alternatiften sadece biri olarak değerlendirebilirler. Sapma oranının hesaplanması için çapraz fiyat esneklikleri, ürünün kendi fiyat esnekliği, söz konusu ürünlerin satış miktarları kullanılmaktadır. Özellikle, farklılaştırılmış ürünlerin olduğu pazarlarda sapma oranı, yoğunlaşma işleminin değerlendirilmesi açısından pazar payına kıyasla daha doğru bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Yoğunlaşma sonrası fiyatların artışına ilişkin olarak sapma oranı kullanılarak elde edilen tahminler yoğunlaşma işlemlerine özgü diğer değerlendirmelerle desteklenmelidir. (Bkz. ICN 2013, s. 29)