En Çok Kayrılan Müşteri Koşulu

En çok kayrılan müşteri (EKM) koşulu, sağlayıcı tarafından, diğer alıcılara önerilen daha uygun fiyat ve sözleşme koşullarının, kayrılan alıcıya da önerilmesi yükümlülüğünü ifade etmektedir. Literatürde bu koşul aynı zamanda, fiyat parite koşulu (parity clause) olarak da bilinmektedir. EKM koşulları, ürünlerin alım-satımı ve yeniden satışına ilişkin klasik dikey sözleşmelerde bulunabileceği gibi son dönemde platform niteliğine sahip çevrimiçi perakendeciler ile bu platformda satılan ürünlerin sağlayıcıları arasındaki sözleşmelerde de görülmektedir. Sözleşmelerde yer alan EKM koşulları -ticari ilişkiye özgü yatırımların teşviki, işlem maliyetlerinin, talep belirsizliğinin ve gecikmelerin azaltılması, bedavacılık sorununun önlenmesi ve markanın korunması gibi- etkinlik doğurucu nitelik taşıyabilmektedir. 

Öte yandan EKM koşulları rekabeti kısıtlayıcı etkiler de doğurabilmektedir. Söz gelimi bu koşullar pazardaki fiyat rekabetinin azalmasına ve fiyat katılığına yol açabilmekte, bir kolaylaştırıcı eylem işlevi görerek kartelleri ve rakip teşebbüsler arasındaki iş birliği anlaşmalarını kolaylaştırabilmekte yahut rakiplerin maliyetlerini yükselterek veya giriş engellerini arttırarak rakip teşebbüslerin dışlanmasına neden olabilmektedir. 

Bu çerçevede, EKM koşulları değerlendirilirken, koşuldan yararlanan tarafın pazardaki konumuna, pazarın ve koşulun özellikleri çerçevesinde yaratılan etkilere bakılması gerekmektedir. (Bkz. Dikey Anlaşmalar Kılavuzu, “9.5.2.9. En Çok Kayrılan Müşteri Koşulu”; 09.06.2016 tarihli ve 16-20/347-156 sayılı, 05.01.2017 tarihli ve 17-01/12-4 sayılı Rekabet Kurulu kararları)