2010/4 sayılı Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ (2010/4 sayılı Tebliğ) 2010 yılında; Yatay Birleşme ve Devralmaların Değerlendirilmesi Hakkında Kılavuz (Yatay Kılavuz) ve Yatay Olmayan Birleşme ve Devralmaların Değerlendirilmesi Hakkında Kılavuz (Yatay Olmayan Kılavuz) 2013 tarihinde yayımlanmış olup bu tarihten sonra gerek uygulamada fark edilen eksiklikler gerekse güncel yaklaşımlar dikkate alınarak bazı konular bakımından ilgili Tebliğ ve Kılavuzların güncellenmesi gerekliliği hâsıl olmuştur. 

Bu doğrultuda, yoğunlaşmaların kontrolüne ilişkin mevzuatın gözden geçirilmesine yönelik olarak 2010/4 sayılı Tebliğ, Yatay Kılavuz ve Yatay Olmayan Kılavuz kapsamında bazı değişiklik ve düzenlemeler yapılmıştır.
 

Ciro Eşikleri Güncellenmiştir.

Bahsi geçen düzenlemeler çerçevesinde ilk olarak, 2010/4 sayılı Tebliğ’de, birleşme ve devralma işlemleri bakımından bildirime esas alınan ciro eşikleri güncellenmiştir. 

2010/4 sayılı Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan 100.000.000 TL’lik sınır 750.000.000 TL olarak, 30.000.000 TL’lik sınır 250.000.000 TL olarak, (b) bendinde yer alan 30.000.000 TL’lik sınır 250.000.000 TL olarak ve 500.000.000 TL’lik sınır 3.000.000.000 TL olarak güncellenmiştir.

Ayrıca, mali kurumlarda cironun hesaplanmasına ilişkin mevzuat değişiklikleri mevcut metne işlenmiştir.
 

Teknoloji Teşebbüsleri

Ciro eşiklerinin güncellenmesinin yanı sıra “teknoloji teşebbüsleri” tanımı Tebliğ’e eklenerek bu teşebbüslerin devre konu taraf olduğu işlemler bakımından ilave bir bildirim yükümlülüğü getirilmiştir. 

Söz konusu düzenleme ile teknoloji teşebbüslerinin devralınmasına yönelik işlemlerin büyük ölçüde Rekabet Kurumu (Kurum) denetimine tabi olması ve bahsi geçen teşebbüslere yönelik öldürücü devralmaların önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Bilindiği üzere, dijital platformlar başta olmak üzere teknoloji odaklı pazarlarda yaşanan hızlı gelişmeler pek çok alanda olduğu gibi rekabet hukukunda da bazı yenilikleri beraberinde getirmektedir. Son dönemde; dijital pazarlarda önemli pazar gücüne sahip teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen işlemler ile yeni kurulan veya gelişmekte olan girişimlerin (start-up) devralınması şeklindeki işlemlerin bildirim yükümlülüğüne ve dolayısıyla rekabet otoritelerinin incelemesine tabi olamaması ihtimali, tüm dünyada birleşme ve devralmaların kontrolü bakımından dile getirilen endişelerin başında gelmektedir. 
 

Türkiye’ye Özgü İlave Bildirim Uygulaması

Bu kapsamda, başta Avrupa Komisyonu olmak üzere pek çok ülkede rekabet hukuku uygulaması bakımından bazı tartışmalar ortaya çıkmıştır. Almanya ve Avusturya’da ciro eşiğine ek olarak getirilmiş işlem değeri eşiği uygulaması hayata geçirilmiş olup Avrupa Komisyonu ve bazı Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, öncelikle Almanya ve Avusturya uygulamalarını izlemeyi ve buna göre hareket etmeyi tercih etmiştir. Bu noktada Türkiye’de de dünyaya benzer bir süreç yaşanmış ve yoğunlaşma mevzuatı gözden geçirilmiş, ancak mehaz AB uygulamasından ve Almanya ile Avusturya örneklerinden farklı olarak, yeni kurulan ve gelişmekte olan teşebbüslerin devralınması noktasındaki endişeleri gidermek amacıyla, Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya ar-ge faaliyeti olan veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji teşebbüslerinin devralınmasına ilişkin işlemlere özgü ilave bildirim yükümlülüğü getirilmesi esasına dayalı, Türkiye’ye özgü bir uygulama hayata geçirilmiştir. 
 

Uygulamaya Yönelik Kılavuzlarda Değişiklik

Diğer taraftan, 2010/4 sayılı Tebliğ ve ilgili Kılavuzlar 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7. maddesi kapsamında uygulanmaya başlanan etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi doğrultusunda güncellenmiştir. 

Anılan değişikliklerin yanında, Yatay Kılavuz’a; potansiyel rekabet, rekabetin yakınlığı analizi, dijital pazarlara ve inovasyona dayalı pazarlara ilişkin zarar teorileri gibi konularda eklemeler ve güncellemeler yapılmıştır. Birleşme devralmalar bakımından geçerli olan güncel zarar teorileri (potansiyel rakip/rekabet zarar teorisi, öldürücü devralma zarar teorisi) ışığında özellikle yeni kurulan ve gelişmekte olan firmaların devralınması ile ilgili değerlendirmede dikkate alınabilecek genel ilkelere yer verilmiştir. 

Ek olarak dijitalleşme ile rekabet hukukunda artan bir öneme sahip olan tüketici verisi ve bunun rekabet üzerine etkileri de ilgili Kılavuza eklenmiştir. Benzer şekilde Yatay Olmayan Kılavuzda da dijital pazarlarla ilgili güncellemeler başta olmak üzere, dikey ve çok pazarlı birleşme işlemlerinin değerlendirilmesine ilişkin hususlarda öngörülen değişiklikler, tek taraflı ve koordinasyon doğurucu etkiler başlıkları altında detaylandırılmıştır. 
 

Elektronik Formata Hazırlık: Yeni Birleşme ve Devralma Bildirim Formu 

Birleşme ve devralmalara ilişkin bildirim formu elektronik formata dönüştürülmek üzere yeniden düzenlenmiştir. Yakın bir gelecekte formun tamamıyla elektronik olarak doldurularak iletilmesine olanak sağlanacaktır. 

Bu düzenlenmeyle yazılı form ve kapsamlı eklerinden oluşan bildirimlerde kırtasiye yükünün önemli ölçüde azaltılması planlanmaktadır. 

Aynı zamanda, bildirimlerde tespit edilen ve Kurumca talep edilen eksik bilgilerin aynı elektronik platform üzerinden daha pratik ve hızlı bir şekilde tamamlanması ve izin sürecinin teşebbüsler bakımından kısaltılması amaçlanmaktadır. 

Bildirim formundaki ikinci temel değişiklik, formda talep edilen bilgilerin, işleme ilişkin bilgiler, taraflara ilişkin bilgiler, pazara ilişkin bilgiler ve ortak girişimler başlıkları altında tasnif edilmesidir. Birbiriyle ilişkili bilgilerin bir araya getirilmesiyle bir yandan bildirimde bulunan tarafların gerekli bilgileri daha sistematik bir şekilde tamamlaması, diğer yandan formu değerlendirmeye alacak olan Kurum uzmanlarının aradıkları bilgileri daha rahat tespit etmeleri hedeflenmiştir.

Son olarak bildirimin eksiksiz bir şekilde yapılması ve dolayısıyla izin sürecinin kısaltılması amacıyla istenen bazı bilgiler detaylandırılmıştır. Bildirimi yapacak tarafların formu istenen şekilde ve düzeyde tamamlayabilmelerini sağlamak bakımından gerekli yerlerde dipnot ve açıklamalara yer verilmiştir.