Bilindiği üzere, Rekabet Kurulu tarafından alkolsüz ticari içecekler pazarında birçok ürün kategorisi ile faaliyet gösteren Coca Cola Satış ve Dağıtım AŞ’nin (CCSD) nihai satış noktalarında rakip ürünlerin satışını engelleyerek 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği iddiasıyla soruşturma başlatılmıştı.

Soruşturma süreci devam ederken 16.03.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “2021/2 sayılı Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar İle Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Önaraştırmalarda ve Soruşturmalarda Sunulacak Taahhütlere İlişkin Tebliğ” uyarınca, CCSD tarafından dosya içeriğindeki rekabetçi endişelere yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ilişkin başvuruda bulunuldu.

Taahhüt sürecinde gerçekleştirilen görüşmeler kapsamında, CCSD tarafından sunulan 02.09.2021 tarihli taahhüt paketinin, rekabet sorunlarıyla orantılı, bu sorunları gidermeye elverişli, kısa sürede yerine getirilebilir ve etkili şekilde uygulanabilir olmasından hareketle, ilgili taahhüt paketi bağlayıcı hale getirilerek başlatılan soruşturmanın sonlandırılmasına karar verildi.

Rekabet Kurulu her bir sektör özelinde olduğu gibi, alkolsüz ticari içecekler sektörünü de yakından takip etmektedir. Nitekim Rekabet Kurulunun 10.09.2007 tarihli kararıyla da sektör detaylı olarak gözden geçirilmiş ve gazlı içecekler bakımından hâkim durumda olduğu tespit edilen CCSD’nin bu ürünlerde tek satıcılık anlaşması yapmasına (satış noktasının yalnızca CCSD ürünlerini bulundurması uygulamasına) son verilmesine karar verilmiştir. Ayrıca rakibe ait soğutucu bulunmayan satış noktalarında CCSD mülkiyetindeki soğutucuların %20’sinin rakiplerin erişimine açılması gibi çeşitli düzenlemeler getirilmişti. Bu çerçevede, Rekabet Kurulu aradan geçen yaklaşık 14 yıllık zaman diliminde sektördeki değişiklikleri dikkate alarak yeni düzenlemeler ile rekabetçi sorunların ortadan kaldırılmasının yerinde olacağına hükmetmiştir.

Rekabet Kurumunca izlenilen şeffaflık politikası bakımından, kabul edilen taahhüt paketinin içeriğine ilişkin kamuoyu ve sektör paydaşlarının bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır. Buradan hareketle, CCSD tarafından verilen taahhüt paketinin özetine aşağıda yer verilmektedir:

1. Tek sözleşme yerine üç ayrı sözleşme: CCSD tarafından bakkal, market gibi satış noktalarında tüm ürün portföyünü içerebilecek şekilde düzenlenmiş olan “Genel” kapsamlı sözleşmeler yerine; (1) “Kolalı İçecekler”, (2) “Diğer Gazlı Ürünler” ve (3) “Gazsız Ürünler” için ayrı ayrı sözleşmeler düzenlenecektir. 
   Diğer Gazlı Ürünler, “aromalı gazoz” ve “sade gazoz” alt kategorilerinden; Gazsız Ürünler ise “su ve soda”, “meyve suyu ve buzlu çay”, “enerji içeceği” ve “sporcu içeceği” alt kategorilerinden oluşacaktır. Bu sözleşmeler ve alt kategoriler arasında ürün geçişliliği sonlandırılacaktır. 
   Örneğin, daha öncesinde CCSD ile toplam 100 birim satış miktarı üzerinden anlaşma gerçekleştiren bir satış noktasının satın aldığı her bir ürün kategorisi, sözleşmede belirlenen 100 birimlik toplam satış miktarından düşülebiliyordu. İlgili taahhüt maddesinin kabul edilmesiyle birlikte, her bir kategorinin satış miktarı farklı farklı belirlenecek, dolayısıyla satış noktasının kolalı içecek kategorisinden ürün satın alması, su kategorisi kotasında herhangi bir değişikliğe sebep olmayacaktır.
2. İndirim, promosyon ve iskontolar sadece aynı tür içeceklerde geçerli olacak: CCSD tarafından satış noktalarına tanımlanan indirim-iskonto-promosyonlar, ilk madde belirtilen “Kolalı İçecekler”, “Diğer Gazlı Ürünler”, “Gazsız Ürünler” sözleşmeleri ve aromalı gazoz, sade gazoz, su-soda, meyve suyu-buzlu çay, enerji içeceği, sporcu içeceği alt kategorileri ayrımında belirlenecektir. Bir başka deyişle, bir satış noktası CCSD’den kolalı içecek kategorisinde bir ürün satın aldığında, CCSD tarafından bu alıma ilişkin verilmek istenen bedelsiz ürün farklı bir kategoriden verilemeyecek, ancak satın alınan ürün kategorisinden verilebilecektir. Örneğin, kola promosyonu aromalı gazoz olamayacak.
3. Gazsız ürünlerde münhasırlık olamayacak: CCSD’nin gazsız ürünlerde tek marka sözleşmelerine bazı istisnai durumlar haricinde son verilecektir. Dolayısıyla CCSD, satış noktalarıyla gazsız ürünler bakımından da tek satıcılık anlaşması, bir başka deyişle yalnızca CCSD ürünleri bulundurulmasına yönelik bir anlaşma gerçekleştiremeyecektir.
4. Sözleşme süreleri 2 yılı geçemeyecek: Bazı istisnai durumlar haricinde CCSD’nin süreli sözleşmeleri iki yıl ile sınırlı tutulacak olup miktarlı sözleşmelerinin yürürlüğünün iki yılı aşması hâlinde satış noktasına cezai şart uygulanmaksızın sözleşmeden çıkış hakkı tanınacaktır.
5. Dolabı olmayan rakip ürünlere yer verilecek: Rekabet Kurulunun 10.09.2007 tarihli kararı ile bugüne dek uygulanan %20 soğutucu erişim kuralının kapsamı genişletilecektir. Bu doğrultuda geleneksel kanaldaki 100 m2 altındaki noktalar ile yerinde tüketim kanalındaki noktalar bakımından, CCSD’ye ait içecek dolaplarının %25’i rakip ürünlerin erişimine açılacaktır. Bu çerçevede, satış noktasında CCSD haricinde bir rakibin dolabının mevcut olup olmamasına bakılmaksızın dolabı olmayan diğer rakip ürünlerinin CCSD dolaplarında %25 oranında yer almasına imkân sağlanacaktır.
6. Alım şartlarına yeni düzenleme: CCSD’nin sözleşmelerinde yer alan “düzenli ve sürekli satın almak suretiyle” ifadesi, yalnızca nakit yatırım (satış noktasına verilen nakdi destek) içeren sözleşmelerde korunacak, nakit yatırım haricindeki diğer indirim-iskonto-promosyonları içeren hükümler bakımından sözleşmelerden kaldırılacaktır. Bununla birlikte, nakit yatırım içeren ve bu ibareye yer verilen sözleşmelerde satış noktasının anılan ifadeye uymaması, nokta açısından herhangi bir cezai şart doğurmayacaktır.
7. Bilgilendirme yükümlülüğü: Soğutucu erişim kuralına ilişkin kabul edilen 5 numaralı taahhüt maddesi kapsamında, CCSD tüketicileri ve satış noktalarını bilgilendirecektir.
8. CCSD ayrıca, hâlihazırda sözleşmesi devam eden satış noktalarını kabul edilen 1, 2 ve 3 numaralı taahhüt maddeleri kapsamında bilgilendirecektir.
9. Hâlihazırda devam eden sözleşmelere ilişkin düzenlemeler gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 1 yıl içerisinde tamamlanacak olup diğer taahhüt maddeleri bakımından uyum çalışmaları 31 Aralık 2021 tarihine kadar tamamlanacaktır.
10. CCSD tarafından sunulan taahhüt metninin kapsamadığı herhangi bir düzenlemenin varlığı hâlinde, Rekabet Kurulunun 10.09.2007 tarihli kararına ilişkin gerekçeli karar metni esas alınacaktır.

Sonuç olarak, sunulan taahhüt paketiyle;

• Soğutucu erişim kuralındaki yeni düzenleme ile satış noktalarında rakiplerin ürün bulundurma imkânı artacak, 
• Tüketicilere satış noktasına daha çok ürün seçeneğine ulaşma imkânı sağlanacak,
• Alt kategoriler dâhil edilerek gazlı-gazsız ürün ayrıştırmasına gidilmesiyle ürün portföyü gücünden kaynaklı rekabetçi endişeler giderilecek, 
• Rakipler ve satış noktaları bakımından ilgili pazarlarda rekabetçi unsurlar karşılaştırılabilir hâle gelecek, 
• CCSD tarafından yapılacak olan bilgilendirmeler ile uygulanacak taahhütler bakımından farkındalık artacak, 
• Sözleşme sürelerinin istisnai alanlar hariç olmak üzere kısaltılması pazarı daha rekabetçi hâle getirecek, 
• Bazı istisnalar hariç gazsız münhasırlığına son verilmesi ilgili pazarlardaki rekabet seviyesini artıracaktır.

Kamuoyu ve sektör paydaşlarına saygıyla duyurulur.